Urlop macierzyński jeszcze dłuższy
Poza 20-tygodniowym urlopem macierzyńskim przysługującym kobiecie po urodzeniu dziecka, pracownicy mają prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego tzw. tacierzyńskiego. Warunkiem uzyskania prawa do tych urlopów jest złożenie wniosku do pracodawcy, bo urlopy te nie są obowiązkowe. Jeśli pracownik ich nie wykorzysta, przepadają.
Urlop macierzyński przysługuje pracownicy w związku z koniecznością sprawowania opieki nad nowo narodzonym dzieckiem. Obok urlopu macierzyńskiego podstawowego istnieje dodatkowy urlop macierzyński, który zaczął obowiązywać od dnia 1 stycznia 2010 roku. Jak sama nazwa wskazuje dodatkowy urlop macierzyński jest dodatkiem do przysługującego pracownicy podstawowego urlopu macierzyńskiego, który obecnie wynosi 20 tygodni. Pracownica nie ma obowiązku skorzystać z takiego dodatkowego wolnego. Pracownica, w celu skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego musi złożyć pracodawcy pisemny wniosek. Wniosek należy zgłosić w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Pracodawca natomiast nie może odmówić uwzględnienia tego wniosku.
Wymiar urlopu zostanie wydłużany stopniowo, tak aby w roku 2014 osiągnąć zamierzoną długość 6 tygodni. W 2010 i 2011 roku dodatkowy urlop macierzyński będzie wynosił 2 tygodnie, w 2012 i 2013 roku 4 tygodnie. Natomiast w 2014 roku 6 tygodni. Dotyczy to dodatkowego urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka w czasie porodu. W przypadku urlopu w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka urlop dodatkowy urlop macierzyści będzie wynosił w 2010 i w 2011 roku 3 tygodnie, a w 2012 i w 2013 roku 6 tygodni. Zaś w 2014 roku do 8 tygodni.
Do dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego są uprawnieni także pracownicy, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu z wnioskiem o przysposobienie go lub ci, który przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem) – nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.
Od 1 stycznia 2010 r. zaczęły obowiązywać urlopy ojcowskie. Na początku – w 2010 i 2011 r. – ojciec wychowujący dziecko będzie miał prawo skorzystać z urlopu w wymiarze 1 tygodnia. Od 2012 r. będą to 2 tygodnie. Urlop ojcowski będzie mógł być wykorzystany przez pracownika w dowolnym momencie pierwszego roku życia dziecka – również w trakcie urlopu macierzyńskiego matki, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a także urlopu wychowawczego. Ojciec dziecka ma prawo do urlopu ojcowskiego również wówczas, gdy matka dziecka nie jest zatrudniona w ramach stosunku pracy, lecz prowadzi działalność gospodarczą, świadczy usługi na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło lub w ogóle nie pracuje. Wystarczy, że 7 dni przed skorzystaniem z prawa do urlopu ojcowskiego ojciec dziecka złoży pracodawcy na piśmie wniosek o udzielenie tego urlopu. Pracownik – ojciec dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego, ale nie musi. Jeśli jednak złoży wniosek o jego wykorzystanie, pracodawca ma obowiązek urlopu tego udzielić.
Adwokat Anna Błach
Kancelaria Prawna w Warszawie