Zwolnienie lekarskie
Przyczyną niezdolności pracownika do pracy jest jego choroba stwierdzona orzeczeniem lekarskim zwanym popularnie L-4.
Choroba, oprócz zakłócenia biologicznych funkcji organizmu powinna uniemożliwiać wykonywanie pracy. Lekarz, rozpoznając chorobę u pracownika, ocenia równocześnie, czy i w jakim zakresie wpływa ona na zdolność do pracy. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktowana jest niemożność wykonywania pracy z powodu przebywania w zakładzie lecznictwa odwykowego, w celu leczenia uzależnienia alkoholowego od środków odurzających lub substancji psychotropowych, a także wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.
Zwolnienie wystawia się na okres od dnia, w którym przeprowadzono badanie lub od dnia następnego. Orzeczeniem lekarskim może być objęty okres nie dłuższy niż 3 dni poprzedzające badanie, jeżeli jego wyniki wykazują, że pracownik w tym okresie niewątpliwie był niezdolny do pracy. Jednakże lekarz psychiatra może wystawić wsteczne zaświadczenie lekarskie na okres dłuższy niż 3 dni poprzedzające badanie, w razie stwierdzenia zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność pracownika do oceny własnego postępowania. Pracownik ma obowiązek doręczenia pracodawcy zaświadczenia lekarskiego nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania (do tego okresu wlicza się soboty i niedziele). Przy ustalaniu terminu 7 dni nie uwzględnia się dnia, w którym ubezpieczony otrzymał zaświadczenie lekarskie.
Prawidłowość orzekania o niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli. Sprawują ją lekarze orzecznicy ZUS. Z wnioskiem o taką kontrolę może też wystąpić pracodawca. Lekarz orzecznik po analizie dokumentacji medycznej i przeprowadzeniu badania pracownika może wyznaczyć wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż była określona w zaświadczeniu lekarskim. Do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich upoważnieni są także pracodawcy, którzy zatrudniają więcej niż 20 pracowników.
Pracodawca obowiązany jest wypłacić wynagrodzenie chorobowe przez czas niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej nie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego. W przypadku zatrudnienia pracownika u więcej niż jednego pracodawcy obliczenie wynagrodzenia i jego wypłata następuje odrębnie przez każdego z tych pracodawców. Wynagrodzenie chorobowe wynosi w zasadzie 80 % wynagrodzenia. Od tej zasady dopuszcza się odstępstwa na korzyść pracownika. 10 % wynagrodzenia przysługuje, gdy niezdolność do pracy: przypada w czasie ciąży, została spowodowana wypadkiem w drodze do lub z pracy.
Prawo pracownika do wynagrodzenia chorobowego ustaje, gdy niezdolność do pracy przedłuża się ponad 33 dni. Od 34-go dnia niezdolności przysługuje pracownikowi zasiłek chorobowy. Obecnie okres zasiłkowy przysługuje nie dłużej niż 182 dni bez względu na przyczynę niezdolności.
Adwokat Anna Błach
Kancelaria Prawna w Warszawie