Zasiedzenie czy uwłaszczenie?

Pytanie:

Zgodnie z księgą wieczystą właścicielami ziemi są osoby nieżyjące już ponad 60 lat. Od tego też czasu najpierw mój ojciec, a teraz ja uprawialiśmy te ziemie. Mój ojciec nie żyje i teraz już nikt nie pamięta czy była jakaś umowa, na podstawie której zaczął on uprawiać ziemie. Chciałbym w końcu uregulować stan prawny ziemi, przekazać ją synowi. Nie wiem czy złożyć wniosek o zasiedzenie czy o stwierdzenie, że mój ojciec nabył własność na podstawie z 1971 r. Ile kosztuje złożenie wniosku o uwłaszczenie?

Odpowiedź:

Rozpoznawanie spraw o stwierdzenie nabycia nieruchomości na podstawie ustawy z 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw wiejskich rozpatruje obecnie sąd a nie organy gminy. W toku postępowania sąd rejonowy w drodze właściwych dla postępowania cywilnego środków dowodowych wyjaśnia okoliczności potrzebne do rozstrzygnięcia sprawy, przede wszystkim czy zachodzą przesłanki przewidziane w art. l ustawy uwłaszczeniowej, w szczególności, czy nieruchomość, której wniosek dotyczy, wchodziła w skład gospodarstwa rolnego rolnika oraz czy był on w dniu 4 listopada 1971 r. jej samoistnym posiadaczem oraz na podstawie jakiej umowy. Postępowanie w tych sprawach jest wolne od opłat sądowych.

Zasiedzenie nieruchomości

Natomiast co się tyczy zasiedzenia, to właściwy również będzie sąd rejonowy miejsca położenia nieruchomości. Opłata sądowa od wniosku o stwierdzenie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie jest stała i wynosi 2 tys. zł. Jeśli wnoszący uprawdopodobni swoją trudną sytuację majątkową i rodzinną może zostać zwolniony od kosztów sądowych. Zgodnie z art. 176 kodeksu cywilnego, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania (np. w wyniku dziedziczenia), obecny posiadacz (np. spadkobierca) może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika.

W praktyce zdarza się, że sąd nie dopatrzy się przesłanek do stwierdzenia nabycia własności na podstawie ustawy uwłaszczeniowej, podczas postępowania potwierdzone zostanie zaś istnienie przesłanek do stwierdzenia nabycia własności przez zasiedzenie albo też odwrotnie. Konieczna jest wtedy odpowiednia na okoliczności sprawy zmiana żądania.

Akt Własności Ziemi Podstawą wpisów prawa własności nieruchomości w księdze wieczystej są także decyzje administracyjne wydane na podstawie ustawy z 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych. Akty Własności Ziemi wydawały organy administracji państwowej od dnia 4 listopada 1971 r. do dnia 6 kwietnia 1982 r. w celu uregulowania stanu prawnego nieruchomości rolnych, które bardzo często były przekazywane na podstawie umów pisemnych czy ustnych, bez zachowania formy aktu notarialnego. Od 6 kwietnia 1982 r. dotychczasowe kompetencje organów administracji przejęły sądy powszechne.

Adwokat Anna Błach
Kancelaria Prawna w Warszawie