Podział majątku dorobkowego małżonków
Z dniem ustania wspólności małżeńskiej przestaje również istnieć majątek wspólny małżonków i powstaje rozdzielność majątkowa. Oznacza to, że majątek staje się współwłasnością w częściach ułamkowych i może być podzielony między męża i żonę, tak samo jak np. majątek spadkowy przez spadkobierców.
Zgodnie z podstawową zasadą cały majątek uzyskany w czasie trwania małżeństwa jest dzielony po równo między małżonków (choć istnieją pewne wyjątki). Jeśli jeden z małżonków kupi w trakcie trwania małżeństwa wyłącznie na swoje nazwisko mieszkanie czy działkę, to nieruchomość ta jest majątkiem dorobkowym małżonków. Będzie tak wtedy gdy nieruchomość zostanie nabyta z dochodów wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków, czyli np. z wynagrodzenia za pracę lub z zysków przynoszonych przez firmę prowadzoną przez małżonka – nabywcę.
Do majątku dorobkowego należą też kupione w trakcie trwania wspólności akcje i obligacje, choćby rachunek w domu maklerskim był prowadzony tylko na imię jednego małżonka. To samo tyczy się pieniędzy zgromadzonych na kontach w banku. Objęte wspólnością są także udziały jednego z małżonków w spółce z o.o. oraz wniesione wkłady do spółek osobowych.
Każdy z małżonków może jednak domagać uwzględnienia przez sąd przy ustalaniu wielkości udziałów w majątku wspólnym stopnia, w którym każde z nich przyczyniło się do powstania majątku. Muszą jednak istnieć ważne powody uzasadniające konieczność ustalenia nierównych udziałów. Takim ważnym powodem może być długoletni rozkład pożycia małżeńskiego i prowadzenie odrębnych gospodarstw domowych. Po ustaniu wspólności każde z małżonków, a w razie śmierci jednego z nich – także jego spadkobiercy, mogą przed sądem żądać podziału majątku wspólnego. Wniosek o podział można wnieść nawet wiele lat po rozwodzie czy prawnej separacji, ponieważ uprawnienie to nie przedawnia się.
Kiedy ustaje wspólność?
Wspólność majątkowa małżeńska ustaje w wyniku:
- rozwodu lub separacji – z dniem uprawomocnienia się wyroku,
- intercyzy – z chwilą podpisania u notariusza przez małżonków intercyzy,
- zniesienia wspólności wyrokiem sądu – z datą określoną w tym wyroku,
- ubezwłasnowolnienia małżonka – z dniem uprawomocnienia się orzeczenia,
- z chwilą śmierci małżonka.
Adwokat Anna Błach
Kancelaria Prawna w Warszawie