CO MOŻE BYĆ POWODEM DO ODWOŁANIA DAROWIZNY?

Darczyńca może uważać, że zachowanie obdarowanego jest złe, niewłaściwe, krzywdzi jego lub osoby mu najbliższe. Dlatego też sądzi, iż ma podstawy do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności. Ale należy pamiętać, że nie każde naganne zachowanie obdarowanego może być uznane w sądzie jako „rażąca niewdzięczność”. 

Jakie zatem zachowania będą podstawą do cofnięcia darowizny? 

Za rażąco niewdzięczne można uznać jedynie takie działanie lub zaniechanie, które rozsądnie i obiektywnie oceniając, zostanie uznane przez sąd za „wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę”. Zachowanie takie muszą być dokonane umyślnie i jak „z zamiarem nie przyjaznym”. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 7.05.20203r. „Wchodzi tutaj w grę przede wszystkim popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo przeciwko majątkowi darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych, w tym również rodzinnych, łączących go z darczyńcą, oraz obowiązku wdzięczności”. Wszystkie te działania muszą być nacechowane złą woli i chęcią wyrządzenia darczyńcy wymiernej krzywdy. Zachowania te muszą być obiektywnie naganne dla ogółu społeczeństwa. 

Każda sprawa jest inna, indywidualna, dlatego to ostatecznie sąd decyduje o tym, czy w tym konkretnym przypadku zachodzą przesłanki do odwołania darowizny. 

Z pewnością typowe konflikty rodzinne, a w szczególności, jeśli darczyńca jest również ich aktywnym uczestnikiem, nie stanowią przejawu rażącej niewdzięczności. Ponadto „obowiązek wdzięczności” obdarowanego wobec darczyńców nie może oznaczać konieczności bezwolnego wykonywania wszystkich życzeń darczyńcy i biernej postawy, polegającej na braku sprzeciwu wobec niewłaściwych zachowań ze strony darczyńcy.

I na koniec pewna oczywistość – nie stanowi podstawy odwołania darowizny zachowanie noszące znamiona rażącej niewdzięczności, które wystąpiło jeszcze przed zawarciem umowy darowizny.