COFNIĘCIE DAROWIZNY PIENIĘŻNEJ – CZY JEST MOŻLIWE?

Darowizna zazwyczaj przekazywana jest członkom rodziny, ale nie jest to reguła. Najczęściej jednak osoba obdarowana jest w pewien sposób bliska darczyńcy. Przekazując darowiznę, darczyńca zazwyczaj nie myśli o jej cofnięciu. Zdarza się jednak, że z różnych powodów żałuje przekazania pieniędzy tej konkretnej osobie i chce ją odwołać. 

Czy darowiznę pieniężną można cofnąć? Jakie są tego warunki? Jak się zabrać za odzyskanie podarowanych pieniędzy?

Zanim dokonasz darowiznę, powinieneś przemyśleć czy cię na nią stać. Po przelaniu pieniędzy nie ma bowiem możliwości odwołania darowizny z powodu pogorszenia się sytuacji materialnej darczyńcy, chęć przekazania darowizny komuś innemu czy po prostu rozmyślenia się. 

Zgodnie z art 898 kodeksu cywilnego:  „ Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.” Dotyczy to każdej darowizny, także pieniężnej. Podstawą odwołania darowizny jest zatem rażąca niewdzięczność osoby obdarowanej. Kodeks cywilnie nie wymienia natomiast  jakie są konkretnie przesłanki do odwołania darowizny, ale z orzecznictwa sądowego wynika, że są to przykładowo : popełnienie przestępstwa umyślnego wobec darczyńcy, ataki na życie, zdrowie lub groźby karalne, zniesławienie darczyńcy, odmowa pomocy darczyńcy w sytuacjach kryzysowych, w starości, w czasie choroby.

Nie jest rażącą niewdzięcznością  i przesłanką do odwołania darowizny każde negatywne zachowanie obdarowanego, ani zwykła kłótnia czy konflikt rodzinny. Nie są również przesłanką do odwołania darowizny działania nieumyślne –  bo rażąca niewdzięczność musi być celowym, wrogim zachowaniem, ukierunkowanym na zadanie wymiernej krzywdy.

Pierwszym krokiem do odwołania darowizny powinno być wysłanie listu poleconego do obdarowanego wraz z oświadczeniem o odwołaniu darowizny. Należy w nim  wskazać powody odwołania darowizny, czyli zachowania rażąco niewdzięczne. Jeśli obdarowany nie będzie chciał oddać pieniędzy z własnej woli, to należy zwrócić się do sądu z właściwym powództwem. 

Jedynie na marginesie należy wskazać, że zwrot darowizny nie jest traktowany jako jego przychód, a jako przywrócenie stanu pierwotnego. Darczyńca, który odzyskał swoje pieniądze, nie musi płacić podatku.