Przedawnienie długu

Czy można zgodnie z prawem nie zapłacić raty za lodówkę, abonamentu za telefon, mandatu za przejazd pociągiem czy autobusem bez biletu, czynszu za mieszkanie? Tak, bo wszystkie te roszczenia wcześniej czy później mogą się przedawnić.

Terminy przedawnienia są różne. Generalna zasada mówi o 10 latach, jednakże często są one znacznie krótsze. Może to być 1 rok. W tym terminie przedawnia się np. mandat za jazdę bez ważnego biletu środkami komunikacji publicznej – autobusem lub pociągiem. Pozostałe roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, kiedy miał być wykonany.

Po 2 latach przedawniają się roszczenia przedsiębiorcy, rzemieślnika czy rolnika z tytułu dokonanej sprzedaży. Także po 2 latach przedawnieniu ulegają roszczenia zakładów energetycznych i przedsiębiorstw ciepłowniczych oraz roszczenia dotyczące umów zlecenia oraz roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone. Także roszczenia o zapłatę firm zajmujących się np. wywozem śmieci, świadczeniem usług telewizji kablowej, Internetu, mimo że płatności miały charakter okresowy, przedawniają się z upływem lat 2. Wątpliwości budzi kwestia przedawnienia należności z tytułu rachunków telefonicznych. Wobec faktu, że rachunki te wystawiane są za realizację usług telekomunikacyjnych, niektóre sądy uważają, że należności te przedawniają się z upływem lat 2. Jednakże w związku z tym, że umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych jest uregulowana w ustawie Prawo telekomunikacyjne, dominuje jednak w doktrynie pogląd, że nie można stosować do niej przepisów o zleceniu i tym samym roszczenia operatora przedawniają się z upływem lat 3.

Po 3 latach przedawnia się wszelkie roszczenia o świadczenie okresowe np. czynsz najmu, alimenty, raty kredytowe oraz roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Odsetki przedawniają się w terminie przewidzianym dla świadczeń okresowych, jednak najpóźniej z chwilą przedawnienia roszczenia o kwotę główną. Także roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.

Także roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jednakże roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia.

Przed sądem trzeba pamiętać, że przedawnienie roszczeń nie jest uwzględniane z urzędu, ale jedynie na podstawie oświadczenia dłużnika, że chce on z tego uprawnienia skorzystać.